“Ruandako kulturak oraindik tradizio patriarkal handia badu ere, egia da emakumearen papera balioesten dela, bai komunitate-mailan, bai eremu pertsonalean. Prestakuntzan parte hartu duten pertsonak bat zetozen Ruandako gizartean gaur egun dauden genero-aginduak hausteko erantzukizunak eta lidergoa hartzeko espazioak eta aukerak sustatu behar direla esatean, batez ere kudeaketa ekonomikoari eta erabakiak hartzeari dagokienez”Alba Pastor Garcia, Hegoako garapen eta nazioarteko lankidetzako masterreko ikaslea.
Joan den martxoan (16, 17 eta 18), Rubavun (Gisenyi), Ruandako iparraldean, Kivu lakuaren ondoan, Genero-rolak eta maskulinitate berriei buruzko tailerra egin zen. Jarduera hori TUBEHO NESA proiektuaren barruan dago (II. fasea), eta Garapenerako Lankidetzaren Euskal Agentziak finantzatzen du. medicusmundi Arabak eta Bizkaiak Ruandako partzuergoan lan egiten duen tokiko hiru bazkideek parte hartu zuten: ARDE-KUBAHO, COFORWA eta UGAMA. Jarduera horren helburua tokiko hiru bazkide horien genero-arloko antolaketa-gaitasunak indartzea izan zen, bai eta Ruandan gogoeta kolektiborako eta genero-mandatu soziokulturalei buruzko esperientziak trukatzeko espazioak erraztea ere.
Jarduera Ruandako dinamizatzaile bikote batek, hirugarren sektoreko erakundeetan eta generoan eta esku-hartze sozialean espezializatutako erakundeetan prestakuntza eta esperientzia zuen emakume batek eta gizon batek garatu zuten. Tailerra oso dinamikoa izan zen, une teorikoagoak eta dinamika parte-hartzaile sortzaileagoak tartekatuz. Tailerraren lehen egunean parte-hartzaileei harrera egin zitzaien, jardueraren edukiei buruzko sarrera egin zen eta gaiari buruzko eztabaida txiki bat egin zen.
Bigarren egunean, edukiak sakon jorratzen hasi ziren, honako gai hauek eztabaidatuz: generoa zer den; sexuaren eta generoaren arteko ezberdintasunak; ekitatearen, berdintasunaren eta genero-justiziaren arteko desberdintasunak; zer eta zeintzuk diren generoarekin lotutako gizarte-arauak Ruandan; emakumearen rol hirukoitza; genero-desberdintasuna Ruandako kulturan; edo generoaren inguruko kultura-aldaketak sortzeko moduari buruzko eztabaidak Ruandan. Erraztasunari esker, eduki horiei heltzea oso organikoa izan zen, eta parte-hartze handiarekin jaso zen. Hainbat dinamika mota egin ziren taldeka (rol-playing eta teatralizazioak, esaterako), bereziki maskulinitate/feminitate hegemonikoen gaiari heltzeko eta genero-rol berrien eraikuntza abian jartzeko. Arratsaldean, honako gai hauek jorratu ziren: sexualitatea; sexu- eta genero-aniztasuna; sexu- eta genero-identitate, -orientazio eta -adierazpen kontzeptuak; intersekzionalitatea; eta mugimendu feministei eta horien aldarrikapen nagusiei buruzko nozioak.
Azken eta hirugarren egunean, prestakuntza amaitzeko, Ruandako gobernuarekin bultzatutako genero-arloko lege-esparruak eta esparru juridikoak berrikusi ziren, eta tokiko bazkide bakoitzaren barruan genero-politikei buruzko autoebaluazio-ariketa txiki bat egin zen. Jarduera hori bereziki interesgarria izan zen; izan ere, tokiko bazkide bakoitzak denbora eman ahal izan zuen genero-berdintasunaren alde hartutako konpromisoa ebaluatzen, bai antolaketa-mailan, bai tokiko komunitateekin egindako proiektuetan. Beren genero-politikak, inplementazioa, egiteke dauden erronkak, egin ditzaketen hobekuntza posibleak eta horretarako gomendio txikiak identifikatu ahal izan zituzten. Ondoren, erakunde bakoitzak gainerakoekin partekatu ahal izan zuen ariketa hori, eta horrek ezagutza eta praktika zehatzen truke oso aberasgarria ekarri zuen.
Hiru egunetan parte hartzea oso positiboa izan zen, nahiz eta gizonen parte-hartzea emakumeena baino handiagoa izan zen (hori ere eztabaidatu genuen amaieran). Sentsazio orokorra esker on handikoa izan zen. Bertako hiru bazkideek esperientzia oso aberasgarri eta eraikitzaile gisa laburbildu zuten. Ez bakarrik maila profesionalean eta antolakuntzan, baita maila pertsonalean ere, senarrak eta emakumeak ere bertaratu ahal izan baitziren. Nabarmendu zuten gertaera hori aukera paregabea izan zela edukiak bereganatzeko eta genero- eta maskulinitate-rol berriak praktikan jartzeko. Ez bakarrik parte hartzen duten proiektuetan, baizik eta beren ingurune hurbilenetan ere bai.
